Nhiều bà con khi bắt đầu vườn trồng, tự hỏi tại sao cây chậm phát triển? Tại sao cây lại vàng lá? Tại sao cây bị héo rũ? Vậy nhưng ít ai biết đến những biểu hiện đó có thể do pH đất đang biến động và cần phải kiểm tra và xử lý đất trồng.

Vậy, pH đất là gì? Độ pH đất ảnh hưởng như thế nào đến cây trồng, và cách thức kiểm tra độ pH để có phương án xử lý kịp thời cho vườn trồng. Bà con cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây.

1. pH đất là gì?

- Khái niệm: pH hay còn gọi là độ pH, có thang đo độ pH từ 1 đến 14. pH đất là chỉ số phản ánh tính chất đất bị kiềm hóa hay nhiễm phèn chua. Đa phần các loại đất có độ pH từ 5.0 đến 8.0. Mỗi loại cây trồng lại có mức độ pH đất tối ưu ở các ngưỡng khác nhau, nếu nằm ngoài ngưỡng thuận lợi, cây sẽ kém phát triển, vàng lá, héo rũ,... và thậm chí có thể gây chết cây.

- Phân loại đất thông qua thang đo độ pH:

• pH = 7: Đất trung tính, phù hợp với nhiều loại cây trồng.
• pH > 7: Đất kiềm, Cây trồng sẽ bị vàng ở các bộ phận tăng trưởng mới, cần cải tạo đất.
• pH < 7: Đất chua, Đất cứng, nứt nẻ, cần cải tạo đất

Thang đo độ pH đất và mức độ ảnh hưởng đến cây trồng.

2. Khi nào cần kiểm tra pH đất?

- Khi sử dụng khu đất mới: chỉ số pH ban đầu giúp bạn định hướng chọn loại cây trồng nào hoặc cải tạo đất sao cho phù hợp với loại cây muốn trồng.

- Trong giai đoạn đất đang canh tác: chỉ số pH đất chỉ ra cách tác động vào đất hợp lý, tạo điều kiện cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt nhất.

- Khi cây trồng có các biểu hiện bệnh: Cây tăng trưởng chậm, lá vàng úa, rễ không phát triển, …cũng nên chú ý đến việc kiểm tra nồng độ pH cho đất để có các biện pháp xử lý kịp thời

Lưu ý: Tiến hành đo độ pH đất vào mọi thời điểm, trên mọi loại đất. Không nên tiến hành sau khi bón vôi, phân, bổ sung chất hữu cơ sẽ làm kết quả pH sai sót nhiều.

3 giai đoạn cần kiểm tra pH cho đất trồng

3. Nhận biết các vấn đề của đất thông qua thang đo độ pH.

pH đất cũng được dùng như một chỉ thị để nhận biết 1 số vấn đề của đất. Từ đó, có hướng xử lý kịp thời, tránh thiệt hại đến cây trồng của mình.

Bảng đánh giá mức độ ảnh hưởng của pH đối với hiệu quả sử dụng phân bón.

Bảng trên được mô tả cụ thể như sau:

• pH <5.0 – Al, Fe, Mn có thể hòa tan vào đất, gây nhiễm độc cho cây. Xuất hiện các dấu hiệu thiếu Ca và Mo.
• pH <5.5 – Xuất hiện dấu hiệu thiếu Mo, Zn và S.
• pH >7.5 – Xuất hiện ngộ độc do Al, Zn và Fe.
• pH >8.0 – Hình thành các Calcium Phosphate mà cây không hấp thụ được.
• pH >8.5 – Lượng Na trong đất cao hơn mức bình thường. Gây ngộ độc muối, xuất hiện dấu hiệu thiếu Zn và Fe.

Sự tác động của pH đất đến môi trường đất.

4. Các phương pháp đo độ pH đất.

a, Đo độ pH của đất trực tiếp.

B1: Tạo một lỗ trong đất bằng mũi khoan hoặc thước (Độ sâu giữa các lần đo phải giống nhau).

B2: Thêm nước cất hoặc nước khử ion sao cho đất đủ ẩm, không cho quá nhiều, tránh việc làm tan hết đất vào nước.

B3: Cắm thiết bị đo pH của đất vào lỗ, chờ đọc kết quả.

b, Đo độ pH của đất bằng mẫu sệt.

B1: Lấy một mẫu đại diện cho cả diện tích đất trồng.

 - Vị trí lấy mẫu đất nên cạnh cây trồng và vài mẫu ở cách xa đó (để 2 mẫu là khác biệt): Lấy 5 mẫu đất tại 4 góc khu đất kiểm tra và 1 mẫu ở điểm trung tâm.

 - Nên lấy đất ở cùng một độ sâu so với mặt đất cho mỗi lần kiểm tra: Tại điểm lấy mẫu, đào hố đường kính 50 x 50 x 50 cm, dùng xẻng xắn theo thành thẳng đứng để lấy lớp đất mỏng theo chiều sâu từ trên lớp đất mặt tới độ sâu 40 cm.

B2: Đánh dấu pH tại các địa điểm lấy mẫu, do lượng dinh dưỡng, loại đất, độ ẩm thường xuyên biến động.

B3: Lấy khoảng 0.5 kg đất rồi trộn lẫn với nhau, để khô, tán nhỏ và cân lấy 0.1 kg để mang đi đo độ pH của đất.

B4: Cho mẫu đất vào cốc thể tích 0.5 l rồi thêm 2/3 nước vào, khuấy hỗn hợp tan đều.

B5: Chờ 30 phút để lắng, rót lấy lớp nước phía trên.

5. Đo pH đất bằng các dụng cụ đo.

a, Đo độ pH của đất bằng giấy chỉ thị độ pH.

B1: Nhúng giấy chỉ thị độ pH vào dung dịch sao cho nước ngấm hết bề mặt giấy, chờ 1 phút xem sự thay đổi màu.

B2: So sánh màu sắc giấy với bảng màu để xác định độ pH của đất. Màu giấy chỉ thị ứng với chỉ số nào của thang đo độ Ph thì đó là giá trị độ pH của đất cần kiểm tra.

- Ưu điểm: Giá thành thấp, dễ thực hiện.

- Nhược điểm:

• Dung dịch hòa tan của đất có màu tối khiến người thực hiện khó đọc kết quả, bị ảnh hưởng bởi ánh sáng, góc đọc và người đọc khiến kết giá trị pH thu được không có tính thống nhất.
• Sai số của kết quả đo là 0.5, do đó, ảnh hưởng đến việc cải tạo đất không chính xác.

b, Sử dụng dụng cụ đo độ pH của đất.

B1: Cho vào ống đong hỗn hợp đất, nước cất hoặc nước khử ion và vài hóa chất.

B2: Hóa chất phản ứng với độ pH và đổi màu.

Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng

- Ưu điểm: Mua trộn bộ dụng cụ kiểm tra, dễ thực hiện.

- Nhược điểm:

• Kết quả đo mang tính chủ quan của người thực hiện.
• Độ sai số trong khoảng 0.5- 1. Do đó, người dùng cần mua nhiều bộ dụng cụ đo khi kiểm tra các loại đất khác nhau hoặc khi mới bắt đầu và chưa biết điểm pH ban đầu.
• Lượng thuốc thử đi kèm bị giới hạn, thường chỉ đủ cho 5 lần đo và việc xử lý hóa chất này cần có biện pháp an toàn, cụ thể.

c, Sử dụng bút đo độ pH của đất.

- Ưu điểm:

• Bút đo pH của đất tích hợp đầu dò pH bên trong thân máy, giúp kết quả đo có độ chính xác cao hơn. Giá trị kết quả sẽ được hiển thị trên màn hình LCD.
• Không chịu sự ảnh hưởng của màu tối dung dịch đất cũng như yếu tố chủ quan của người thực hiện.
• Độ sai số thấp, từ 0.01- 0.1

- Nhược điểm: Cần đó phương pháp bảo quản tốt, chi phí mua bút cao hơn.

d, Đo pH của đất bằng máy đo pH.

Nhúng kim đo vào mẫu thử, trên thân máy sẽ có đồng hồ hiển thị số pH.

- Ưu điểm:

• Thuận tiện cho việc sử dụng trong các phòng thí nghiệm.
• Có tính năng bù trừ nhiệt độ với tích hợp đầu dò nhiệt độ gắn liền với máy hoặc tách rời.
• Độ sai số 0.001 đơn vị pH.
• Có thể lưu lại kết quả đo độ pH của đất với đầy đủ thông tin về ngày tháng, thời gian, dữ liệu hiệu chuẩn và dữ liệu lưu trữ.

- Nhược điểm: Chi phí cao hơn, cần thực hiện đúng quy trình kĩ thuật và phải được bảo dưỡng cẩn thận.

e, Sử dụng hóa chất để đo độ pH của đất.

- Hóa chất đo độ pH của đất cần phải tinh khiết và được điều chế, do đó nó chỉ được dùng tại các phòng thí nghiệm cũng như người thực hiện phải có trình độ kiến thức tốt.

- Các loại hóa chất thường dùng:

• Methyl Red: Dung dịch chuyển đỏ khi pH < 4, vàng khi pH > 7, trong khoảng 4 < pH < 7, hóa chất chuyển từ đỏ sang đỏ cam, cam và cuối cùng là vàng.
• Bromthymol Blue: Dung dịch chuyển vàng khi pH < 6, xanh dương khi pH > 8 và từ 6 < pH < 8, dung dịch xuất hiện màu lần lượt là vàng, vàng xanh, xanh lá cây, xanh dương.
• Phenol phtalein: Dung dịch giữ nguyên màu khi pH < 8 và pH > 10 thì chuyển sang màu đỏ.

Top 5 cách đo pH đất chuẩn nhất.

KẾT LUẬN:

Ph đất có tác động mạnh mẽ đến đất và cây trồng. Khi bà con hiểu về Ph đất và cây trồng của mình, bà con hoàn toàn có thể kiểm soát được sự phát triển của cây trồng.

Bài viết trên đây giúp bà con hiểu hơn về đất và cây, để khi cây bị héo rũ, vàng lá hay chậm phát triển,... bà con có cách để kiểm tra, xác định đó có phải là do ảnh hưởng của Ph hay không, mức độ ảnh hưởng như thế nào, từ đó có các biện pháp xử lý phù hợp.

1 số kinh nghiệm về các biện pháp khi đất nhiễm phèn hay kiềm hóa đã được ATW tổng hợp ở các bài viết sau.

Nếu cần tư vấn cụ thể, bà con có thể liên hệ kỹ sư hỗ trợ 24/7 qua hotline 032 988 6079.